Żelazo i mangan to pierwiastki, które występują w złożach wody na terenie prawie całej Polski. Mimo tego, że są składnikami naturalnymi, to ich obecność w wodzie, zwłaszcza tej pitnej, chociaż nie tylko – cierpi na tym również przemysł papierniczy i włókienniczy, jest wysoce niepożądana. Woda „naładowana” żelazem jest zabójcza dla armatury sanitarnej oraz dla odzieży, do prania której używa się takiej wody. Zasadnicze pytanie brzmi – dlaczego żelazo szkodzi?
Żelazo to pierwiastek, który w wodach podziemnych występuje w różnorakim stężeniu – od nieznacznej, śladowej ilości aż do dawki nawet (!) kilkudziesięciu miligramów na litr. Zawartość żelaza w źródłach może zmieniać się – wzrastać – podczas dłuższego czasu eksploatacji ujęcia wody lub w efekcie zmiany poziomu wód gruntowych. Występuje przede wszystkim w postaci rozpuszczonych wodorotlenków żelaza Fe(OH)2 i siarczany FeSO4. Dosyć istotnym wyznacznikiem stopnia korozji elementów instalacji wodociągowej jest ponad naturalna zawartość żelaza.
Mangan w wodzie występuje w znacznie mniejszych ilościach – rzędu kilku miligramów w litrze. Nie zmienia to jednak faktu, że jego zawartość, tak samo jak obecność żelaza, jest równie wysoce niepożądana. Nie dość, że mangan jest czynnikiem, który stanowi poważne zagrożenie zarówno dla organizmu człowieka, jak i dla dla urządzeń technicznych, to dodatkowo, w połączeniu z innym pierwiastkiem – miedzią, jest powodem powstawania korozji galwanicznej.
Usuwanie manganu z wody jest bardzo skomplikowanym procesem, w którym kluczowym czynnikiem jest wykorzystanie katalizatorów. Natomiast związki żelaza są mniej trwałe niż związki manganu, dlatego ich usuwanie z wody jest łatwiejsze. Odżelazianie wody jest podstawowym procesem uzdatniania wody. Generalnie opisując, polega ono na „jonowymiennym wiązaniu żelaza” lub, jako druga dostępna opcja, na przeprowadzeniu reakcji chemicznej – utlenienia żelaza dwuwartościowego (II) do trójwartościowego (III), dzięki czemu możliwe staje się użycie specjalnego złoża filtracyjnego, które usuwa z wody nierozpuszczalne sole żelaza.